Hôm nay mình đọc trên medium có thấy một bài rất hay, bài viết có nêu một từ mới đối với mình, là Metaverse. Mình khá hứng thú với bài viết nên cũng đăng bài này nhằm mục đích chia sẻ quan điểm của mình.

Khi nào sẽ xuất hiện Metaverse?

Trước khi đề cập đến khái niệm này mình muốn chỉ ra là chúng ta đang nói đến một thứ thuộc về tương lai. Hiện tại trình độ khoa học công nghệ của chúng ta chưa đủ để tạo ra một metaverse hoàn chỉnh. Nhưng không có nghĩa là trong tương lại sẽ không có, bài viết này mình sẽ miêu tả về một cách sử dụng internet khác hoàn toàn cách chúng ta sử dụng hiện tại. Nhưng trước tiên, mời các bạn cùng mình điểm qua các thế hệ đang dùng internet ngày nay.

Những ai đang sử dụng Internet năm 2021?

Để bắt đầu bài viết mình xin liệt kê một số thế hệ được sinh ra vào các năm như sau:

Có sự khác biệt về những thế hệ trên, nhưng ở đây mình chỉ xét về yếu tố công nghệ và tiếp xúc với công nghệ, internet, facebook, AI, blockchain…

Nhìn từ trên xuống thì GenX, chính là cha mẹ chúng ta, hầu như tiếp xúc với IT vào những năm cuối đời, nên đối với họ công nghệ chỉ là công cụ hỗ trợ. Nhiều người không tin công nghệ thông tin có thể làm được nhiều.

GenY, là tác giả(1991): là thế hệ tiên phong trong việc tiếp cận công nghệ, internet, cloud, iphone, ipod, AI, gần nhất là blockchain. Có thể nói chúng ta may mắn sinh ra trong một thời kì bùng nổ mạnh mẽ của internet và chúng ta nhìn thấy internet lớn lên cùng mình. Mình vẫn nhớ ngày đầu tiên dùng Internet Explorer hay Facebook, giờ nhớ lại nhìn như 1 trang web trẻ con mà bây giờ ai cũng làm được.

Chúng ta là thế hệ tiên phong, có kỷ niệm về những ngày đầu của thế giới số, thành tựu của chúng ta có thể kể tới Yahoo, Facebook, Google, Amazon, Youtube. Những cá nhân tiêu biểu như Mark Zukerberg, Jeff bezos….

GenZ(1997): Thế hệ này gần như được tiếp xúc với công nghệ thông tin từ khi họ sinh ra, đăc biệt là sau 2007, khi iphone thống trị thế giới di động. Họ hiện nay là thế hệ trẻ nhất, thành phần nòng cốt của thế giới công nghệ. Và đây cũng là thế hệ, mà theo ý kiến tác giả, là họ quen thuộc với thế giới thứ 2, thế giới ảo, bao gồm Facebook, Instagram, snapchat…

Đây là thế hệ gần với thế hệ Y, họ kế thừa và phát triển những công nghệ có sẵn. Những sản phẩm thay đổi thế giới xuất hiện trong giai đoạn này gồm có: XR(AR và VR), công nghệ thưc thế tăng cường, cho phép chúng ta nhìn thấy và làm việc với môi trường 3D. Snapchat, Tiktok, instagram. Những Influencer xuất hiện nhiều hơn nhờ tương tác tốt trên nền tảng mạng xã hội….

Gen A(???): Thế hệ này đến khi viết bài viết này thì các cháu lớn nhất là 9 tuổi, chính là thế hệ tương lai của chúng ta. Mặc dù chưa có định hình rõ về GenA nhưng chúng ta thấy những bé này sinh được tiếp xúc từ nhỏ với những gì ta thấy cao siêu, mới mẻ, những đối với chúng thì đó là chuyện bình thường. Những đứa trẻ GenA này sẽ lớn lên cùng robot, AI, dùng tiền điện tử để thanh toán. Mua bán trực tuyến…. Và, đặc biệt hơn, có thể thế hệ này của chúng ta sẽ không chỉ sống trong 1 thế giới chúng ta đang sống, mà còn sống trong 1 thế giới khác –> Metaverse?

Vậy thì quay lại với tiêu đề bài viết, Metaverse là gì? Theo định nghĩa:

Metaverse là thế giới kỹ thuật số, nơi mà bất cứ thứ gì chúng ta có thể tưởng tượng đều có thể tồn tại. Cuối cùng, chúng ta sẽ luôn được kết nối với metaverse, mở rộng các giác quan về thị giác, âm thanh và xúc giác, kết hợp các vật phẩm kỹ thuật số vào thế giới thực hoặc thả mình vào môi trường 3D hoàn toàn nhập vai bất cứ khi nào chúng ta muốn. Họ công nghệ đó được gọi chung là eXtended Reality (XR).

Khái niệm này mới nghe qua có vẻ xa vời, nhưng thực ra nó đã có từ khá lâu. Các bạn 8x 9x chắc không xa lạ gì với các game nhập vai như diablo, MU hay kinh điển là võ lâm truyền kì:))

Đây là những game mà đề cập tới khái niệm Avatar(là nhân vật của các bạn). Nghĩa là sáng các bạn sống cuộc đời của mình, đi làm đi học, tối về các bạn sống cuộc sống của một vị đại hiệp đi trừ gian diệt bạo. Và phải bỏ tiền mua vật phẩm trong game, hoặc đi săn boss… Nhưng tất nhiên là game chỉ bó hẹp trong tiểu thuyết võ hiệp thôi, Hãy tưởng tượng 1 game tương tự như Võ Lâm, nhưng cho phép người chơi tùy sức sáng tạo ra các thế giới mới, các loại võ công mới, không những vậy nó không chỉ gói gọi trong game kiếm hiệp nữa, mà là tất cả những gì bạn có thể tưởng tượng, tổng hợp lại trong 1 thế giới duy nhất gọi là Metaverse.

Nguồn gốc & đặc điểm của Metaverse

Liệu Metaverse có phải là một thuật ngữ mới nổi lên trong thời đại công nghệ thông tin phát triển như ngày hôm nay?

Sự thật là, “Metaverse” đã được đề cập lần đầu tiên trong cuốn tiểu thuyết khoa học viễn tưởng “Snow Crash” của Neal Stephenson vào năm 1992, được mô tả là một nơi con người có thể tương tác qua lại với nhau thông qua không gian ông gọi là cyberpunk.

Như vậy, thuật ngữ “Metaverse” đã được ra đời từ cách đây khá lâu (trước cả thời đại Internet). Bản thân từ Metaverse cũng được cấu tạo từ 2 từ đó là Meta (beyond hay là vượt lên) và Verse (trong universe hay vũ trụ). Do đó concept này có hàm ý “vượt lên vũ trụ hiện hữu”.

Một số đặc điểm của Metaverse có thể kể đến đó là:

• Sustainability: Khả năng duy trì và liên tục có những cải tiến về dịch vụ hay hệ sinh thái trong đó.
• Immersion: Mức độ chân thực của Metaverse (đặc điểm này trả lời cho câu hỏi liệu trải nghiệm của chúng ta trong Metaverse đạt được bao nhiêu % so với thực tế).
• Openness: Tính mở, có nghĩa là Metaverse cho phép người tham gia có thể kết nối hoặc ngắt kết nối bất kỳ lúc nào. Đồng thời đó phải là không gian mở cho phép những sáng tạo trở nên không có giới hạn.
• Economic System: Một hệ thống kinh tế song song với thực tế. Trong đó, người tham gia có thể dịch chuyển tài sản của mình giữa thế giới thực và Metaverse một cách dễ dàng, cũng như có thể dựa trên việc có những cải tiến sáng tạo đột phá trong metaverse để tích luỹ và gia tăng tài sản cho chính bản thân.

Các ông lớn công nghệ nói gì về metaverse

Không phải ngẫu nhiên Metaverse có tiềm năng to lớn như thế. Ngoài việc giải quyết những nhu cầu trong thực tiễn đời sống thì nó còn phải thu hút được sự chú ý từ những ông lớn – những tổ chức có những nguồn lực dồi dào thì mới hiện thực hoá được tầm nhìn khổng lồ như trên.

Cái tên đầu tiên có thể kể tới đó là Mark Zuckerberg – Founder & CEO của Facebook.

Chia sẻ về metaverse, Mark cho rằng:

“Internet di động ngày nay đã có thể đáp ứng nhiều nhu cầu khác nhau của mọi người từ lúc thức dậy đến khi đi ngủ. Vì vậy, tôi không nghĩ mục đích chính của Metaverse là để mọi người tham gia vào Internet nhiều hơn, mà là cho phép mọi người tham gia vào Internet một cách tự nhiên hơn”.

Đi cùng với đó là những động thái trong việc phát triển Metaverse, Facebook cũng đã đầu tư các thiết bị VR thông qua việc sở hữu Oculus để sẵn sàng hoàn thành những cơ sở hạ tầng phần cứng thiết yếu cho Metaverse vào những năm cuối của thập kỷ.

Ngoài Facebook, các gã khổng lồ công nghệ như Google, Microsoft, Sony cũng đã cùng Facebook thành lập nên XR Association – một liên minh với tham vọng tạo nên tương lai của “Experiential Reality”.

Tất nhiên, để tránh trường hợp như các phim viễn tưởng, thế giới nào cũng bị 1 tên độc tài thao túng, các tổ chức đề cao về tính phi tập trung của Metaverse, cho rằng tính decentralized phải được đề cao để người dùng thỏa sức sáng tạo và có quyền thực sự sở hữu những thứ họ có được trong metaverse.

Nếu đề cao tính phi tập trung, phải chăng Blockchain là nơi lý tưởng để phát triển Metaverse?

Trên thực tế, Metaverse có thể được thiết lập trên nền của rất nhiều lại công nghệ khác nhau. Tuy nhiên, trong một thế giới đề cao sự sáng tạo không giới hạn, tương tác, tính tự do phân quyền như Metaverse thì dường như Blockchain sẽ là một trong những công nghệ then chốt của thế giới này.

Tại sao lại như vậy?

Thứ nhất: ngành công nghiệp Metaverse đang có sự tham gia của rất nhiều công ty công nghệ, bao gồm cả phần cứng, lẫn phần mềm, blockchain, gaming, …

Một vấn đề có thể thấy rõ ràng trong các các nền tảng đã tồn tại này đó là chúng gần như không có khả năng tương tác với nhau. Anh em không thể di chuyển hoặc trao đổi một vật phẩm rất hiếm trong Fortnite để lấy một vật phẩm tương đương trong Minecraft được.

Ngoài ra, những vật phẩm trong game mà người chơi đang sở hữu cũng không thực sự thuộc về các bạn trong các tựa game này, điều này khiến cho tính cá nhân hoá & tính sở hữu không được đề cao. Và đôi khi chỉ cần một vài yếu tố ví dụ như luật pháp hoặc chính sách công ty tác động thì các vật phẩm này có thể biến mất khỏi tài khoản của bạn.

Và tất cả các bài toán kể trên có thể được giải quyết trên công nghệ Blockchain:

Nguồn: coin98:

• Xét về khả năng mở rộng : Các Blockchain hiện tại cho khả năng mở rộng rất lớn. Đặc biệt đối với Blockchain có concept dạng Internet of Blockchain như Avalanche, Polkadot hay Cosmos.
• Xét về khả năng tương tác : Tài sản trên các Blockchain khác nhau hoàn toàn có thể dịch chuyển qua lại thông qua công nghệ Cross-chain.
• Xét về tính cá nhân hoá : Điều này được biểu hiện rõ nhất thông qua NFTs – các token độc nhất và không thể được thay thế.
• Xét về tính bảo mật: Công nghệ Blockchain với tính bảo mật cao sẽ giúp tài sản trong không gian mạng của anh em tránh khỏi những đợt tấn công từ Hackers.

Dự đoán về Metaverse

Hiện tại Vẫn là một concept thuộc về tương lai

Tuy công nghệ thông tin đã và đang phát triển rất mạnh mẽ, nhưng hiện tại Metaverse vẫn chỉ là một concept thuộc về tương lai, và đây chưa phải là thời điểm để bùng nổ. Nhưng không có gì là không thể.

Bằng chứng đầu tiên nằm ở việc chúng ta có thể thấy hiện nay, các công cụ VR còn đang rất hạn chế và khá đắt đỏ trên thị trường. Đồng thời, các trải nghiệm hỗ trợ VR vẫn chưa phổ biến, cũng như các nhà phát triển cũng chưa mặn mà với việc phát triển VR do thị trường chưa thực sự lớn.

Số liệu về Market Size của công nghệ Virtual Reality Market trong năm 2021 ước tính đạt khoảng $22B (theo Grand View Research) – vẫn là một con số rất nhỏ so với tiềm năng khổng lồ mà Metaverse có thể đạt được

Cũng theo đơn vị này ước tính rằng, tốc độ tăng trưởng kép của VR Industry sẽ rơi vào khoảng 18%/năm và đạt $70B vào năm 2028.

VR hardware là yếu tố then chốt và là nền tảng để có được Metaverse thực sự. Tuy nhiên, không phải khi VR phát triển xong thì Content Layer mới phát triển mà nó sẽ phát triển song hành và đợi thời điểm VR Hardware đạt đến độ chín mùi để có thể bùng nổ.

Bằng chứng đó chính là sự tham gia của rất nhiều các ông lớn công nghệ với tầm nhìn xây dựng nên Metaverse trong bối cảnh dịch bệnh hiện tại:

• Facebook công bố tham gia vào Metaverse Industry.
• Với tầm nhìn xây dựng Metaverse, Epic games – công ty đứng sau tựa game Fortnite đã huy động $1B nâng giá trị công ty lên $30B.
• Trong tháng 6, Matthew Ball, một nhà đầu tư mạo hiểm đã thúc đẩy thành lập một quỹ ETF bao gồm các công ty hoạt động trong lĩnh vực Metaverse (phần cứng và phần mềm) như NVIDIA hay Roblox.
• …

Tóm lại, Metaverse là một ngành công nghiệp đầy hứa hẹn trong tương lai. Cùng với sự tham gia đầu tư mạnh tay đến từ các ông lớn công nghệ thì một thế giới ảo song song với thực tại sẽ là một tương lai không xa.